تفاوت SSR با کنتاکتور

با شناخت تفاوت‌ کنتاکتور و SSR می ‌توان بهترین گزینه را متناسب با نیاز انتخاب کرد. کنتاکتور نوعی کلید الکترومکانیکی است که با بهره ‌گیری از قطعات متحرک برای کنترل بارهای با جریان بالا مورد استفاده قرار می ‌گیرد. در مقابل، رله الکترونیکی (SSR) یک سوئیچ الکترونیکی مبتنی بر قطعات نیمه‌ هادی مانند ترانزیستور و تریستور است که عملکردی سریع، بی‌ صدا و بدون جرقه دارد.

از مزایای اصلی SSR نسبت به کنتاکتور می ‌توان به عدم وجود قطعات متحرک، سرعت بالای سوئیچینگ و طول عمر زیاد اشاره کرد. در بازار نیز انواع رله الکترونیکی SSR مختلفی مانند رله کتابی یا تخت، رله مغناطیسی، رله چپ ‌گرد و راست‌ گرد، رله روبردی، رله پی ال سی PLC، رله قدرت یا آمپربالا، رید رله ی سوئیچ رله، رله صنعتی و ... عرضه می ‌شوند که هرکدام کاربرد خاص خود را دارند.

برای خرید رله SSR و کنتاکتور با کیفیت و قیمت مناسب می ‌توانید به فروشگاه اینترنتی راد الکتریک مراجعه کنید. این فروشگاه تنها نمایندگی‌ سلدوک Celduc فرانسه، کروزت Crouzet فرانسه و کرایدوم Crydom مکزیک در ایران، محصولات متنوعی را با گارانتی معتبر و خدمات پس از فروش ارائه می ‌دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره خصوصیات و ویژگی‌ های رله SSR، اطلاع از قیمت رله اس اس آر و راهنمایی در زمینه خرید آن، می ‌توانید از طریق شماره تلفن 02136614690 الی 99 با کارشناسان بخش فروش این مجموعه تماس حاصل فرمایید.

رله SSR چیست؟ 

رله SSR (Solid State Relay) با نام هایی مانند رله حالت جامد، رله الکترونیکی، سالید استیت رله، رله بدون صدا در بازار شناخته می شود. این نوع رله به عنوان یک سوئیچ الکترونیکی از قطعات نیمه ‌هادی مانند تریستور، ترانزیستور و ترایاک ساخته شده و برای کنترل جریان الکتریکی در مدارها کاربرد دارد.

رله SSR  در سه مدل مختلف طراحی شده است:

1. رله SSR تک ‌فاز برای مدارهای تک ‌فاز AC
2. رله SSR دو ‌فاز برای مدارهای دو ‌فاز AC
3. رله SSR سه ‌فاز برای مدارهای سه ‌فاز AC

این نوع رله الکترونیکی‌ دارای ویژگی های برجسته مانند قابلیت اطمینان بالا، عملکرد بی صدا، سوئیچینگ با سرعت و طول عمر بالا است. با توجه به این مزیت ها رله اس اس آر برای انواع کاربردهای صنعتی به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.

کنتاکتور چیست؟

کنتاکتور با استفاده از یک جریان کوچک می تواند جریان ‌های بزرگ ‌تر را قطع و وصل نماید و در مدارهای قدرت و صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین، کنتاکتورعمل کنترل جریان های بالا را انجام داده و در سیستم های سه فاز مانند موتورهای صنعتی، سیستم‌های تهویه هوا، خودروها و ... به کار می رود.

کنتاکتور از سه بخش اصلی تشکیل شده است:

1. تیغه‌ها (کنتاکت‌ها): وظیفه برقراری یا قطع جریان را برعهده دارند.
2. بوبین (سیم‌پیچ): با عبور جریان از آن، نیروی مغناطیسی ایجاد می ‌کند.
3. محفظه عایق: اجزای داخلی را محافظت می ‌کند.

کنتاکتور از نظر عملکرد شباهت زیادی به رله دارد، اما تفاوت اصلی آن در ساختار هسته‌ مغناطیسی و توانایی تحمل جریان ‌های بالاتر است. همین ویژگی باعث شده کنتاکتورها بیشتر در مدارهای قدرت و تجهیزات صنعتی برای کنترل بارهای سنگین به کار گرفته شوند، در حالی که رله‌ ها معمولاً برای مدارهای کنترلی با جریان کمتر مورد استفاده قرار می‌ گیرند. این قطعه از دو هستهE  یا U شکل ساخته شده که یکی ثابت و دیگری متحرک می باشد. درون هسته ثابت یک سیم‌ پیچ (بوبین) قرار دارد که با عبور جریان از آن نیروی مغناطیسی ایجاد شده و هسته متحرک را به هسته ثابت متصل می کند. دراین صورت کنتاکت‌های باز(NO - Normally Open)  بسته و کنتاکت ‌های بسته (NC - Normally Close)  باز می شوند. با این فرآیند کنتاکتور به کنترل جریان الکتریکی در مدارهای قدرت می پردازد. کنتاکتور به دلیل وجود قطعات متحرک در ساختارش در مقایسه با رله‌های حالت جامد عملکردی پر سرو صدا دارد.

تفاوت SSR با کنتاکتور

کنتاکتور و رله SSR در نحوه عملکرد با هم تفاوت هایی دارند. کنتاکتور یک کلید الکترومکانیکی است که کنتاکت‌های آن با تحریک بوبین، باز و بسته می ‌شوند. درمقابل رله اس اس ار جریان الکتریکی را در مدار با استفاده از قطعات نیمه‌هادی مانند تریستور یا ترایاک کنترل می کند. از دیگر تفاوت های این دو قطعه این است که کنتاکتور به دلیل داشتن قطعات متحرک هنگام عملکرد صدا تولید می کند در حالی که SSR کارکردی بدون صدا دارد.

کنتاکتور در مدارهای سه ‌فاز و رله SSR در مدارهای تک ‌فاز و سه‌ فاز مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین این دو قطعه از نظر طول عمر، ابعاد و وزن تفاوت های قابل توجهی با هم دارند. رله SSR با ابعاد و وزنی کمتر نسبت به کنتاکتور فضای محدودتری را در مدار اشغال می کند. رله حالت جامد به دلیل عدم تولید جرقه هنگام کلید زنی در محیط های قابل اشتعال نسبت به کنتاکتور ایمنی بالاتری دارد.

مقایسه کنتاکتور و رله SSR

ساختار SSR و کنتاکتور

کنتاکتور(Contactor) با ساختاری الکترومکانیکی ازاجزایی مانند بوبین (سیم‌ پیچ)، کنتاکت ‌ها، فنرها، محفظه و پوشش ساخته شده است. بوبین به عنوان بخش اصلی کنتاکتور شامل یک هسته مغناطیسی سیم ‌پیچی می باشد. با عبور جریان الکتریکی از بوبین میدان مغناطیسی ایجاد شده و نیروی الکترومغناطیسی کنتاکت‌ه ای متحرک را به کنتاکت ‌های ثابت متصل می کند. کنتاکت‌ها پس از قطع جریان توسط فنرها به وضعیت اولیه باز می گردند. محفظه یا پوشش با جنس پلاستیک یا فلز از اجزای داخلی کنتاکتور در مقابل آسیب‌های خارجی محافظت می ‌کند.

درمقابل رله‌ SSR (Solid State Relay) نوعی رله‌ الکترونیکی است که بدون استفاده از قطعات مکانیکی، به قطع و وصل جریان الکتریکی در مدار می پردازد. عملکرد این رله‌ با استفاده از عناصر نیمه‌ هادی مانند ترانزیستور، ترایاک یا تریستور انجام می شود. برای جلوگیری از افزایش بیش از حد دمای این رله در حین کار از یک هیت سینک مناسب استفاده کنید.

کاربرد SSR و کنتاکتور

رله اس اس آر و کنتاکتور دو ابزار مهم برای کنترل و مدیریت الکتریکی سیستم‌ ها هستند. SSR بدون قطعات مکانیکی می تواند جریان ‌های بالا را با سرعت زیاد  قطع و وصل کند. با توجه به این ویژگی ها این رله برای کاربردهایی مانند سیستم‌های اتوماسیون صنعتی، تجهیزات حساس و موتورهای سرعت متغیر استفاده می شود. رله SSR با تولید نویز و ارتعاش پایین و عمر مفید طولانی کاهش هزینه های نگهداری را به همراه دارد.

درمقابل کنتاکتور برای تنظیم روشن و خاموش کردن بارهای بزرگ از جمله لوازم صنعتی سنگین، موتورها و هیترها قابل استفاده است. کنتاکتورها با تحمل جریان‌های بسیار بالا در محیط‌ هایی با تداخل الکتریکی محدود عملکردی مناسب دارند. کاربرد هر یک از رله SSR و کنتاکتور بر اساس شرایط محیطی، نوع بار و سرعت قطع و وصل متفاوت است. بنابراین انتخاب بین SSR و کنتاکتور به نیازهای خاص هر پروژه بستگی دارد.

مزایا و معایب رله حالت جامد ( SSR)

از مزیت های رله حالت جامد SSR می توان به قطع و وصل با سرعت بالا، طول عمر زیاد و عدم نیاز به نگهداری مداوم اشاره کرد. این نوع رله در مقایسه با رله مکانیکی مصرف انرژی کمتر و عملکردی قابل اعتماد و بدون نویز دارد. همچنین عدم تولید جرقه در رله‌ SSR یکی از مزایای اصلی آن است که موجب افزایش ایمنی در کاربردهای حساس می شود. بنابراین رله حالت جامد با توجه به این ویژگی برای کاربردهای صنعتی با استانداردهای بالای ایمنی بسیار مناسب است.

این رله اس اس ار معایبی نیز دارد. یکی از معایب اصلی آن هزینه بالا نسبت به کنتاکتورهای مکانیکی است. همچنین در جریان های بالا با تولید گرمای زیاد به سیستم های خنک کننده نیاز دارد. برخی از مدل های رله الکترونیکی SSR با محدودیت ولتاژ و جریان در برخی شرایط ممکن است دچار کاهش کارایی و عملکرد شوند. به طور کلی رله جامد به طراحی دقیق و برنامه ریزی مناسب نیاز دارد.

مزایا و معایب کنتاکتور

کنتاکتور یک وسیله الکتریکی پرکاربرد در سیستم‌ های برق صنعتی است که نقش مهمی در کنترل و مدیریت تجهیزات دارد. از مهم ‌ترین مزایای کنتاکتور می ‌توان به توانایی کنترل دستگاه‌ های بزرگ، افزایش طول عمر تجهیزات و ایجاد ایمنی بیشتر در مدار اشاره کرد. این قطعه با قابلیت قطع و وصل جریان ‌های بالا، برای راه‌ اندازی و محافظت از انواع تجهیزات برقی مانند موتورهای الکتریکی، پمپ‌ ها، روشنایی صنعتی و سیستم‌ های گرمایشی به کار گرفته می‌ شود و به همین دلیل جایگاه ویژه‌ای در اتوماسیون و سیستم‌های کنترلی دارد.

معایب کنتاکتور شامل حساسیت نسبت به رطوبت و آلودگی، هزینه‌های تعمیر و نگهداری بالا می شود. علاوه براین در صورت نصب نادرست عملکرد آن مختل شده و از کار افتادن سیستم ها را به همراه دارد. به طور کلی با وجود مزیت های قابل توجه کنتاکتور باید در انتخاب، نصب و نگهداری آن دقت کافی داشت. بنابراین شناخت معایب و مزایای آن برای تصمیم گیری بهتر در استفاده از این تجهیزات لازم و ضروری است.

سخن پایانی

رله SSR (Solid State Relay) و کنتاکتور از نظر عملکرد، کاربرد و مزایا تفاوت‌ های قابل توجهی دارند. کنتاکتور یک تجهیز الکترومکانیکی برای کنترل مدارهای قدرت و صنعتی است که با استفاده از قطعات متحرک، جریان‌های بالا را قطع و وصل می‌کند. این قطعه اگرچه توانایی کنترل بارهای سنگین را دارد، اما سرعت عملکرد پایین ‌تر و صدای بیشتری نسبت به رله‌ های حالت جامد تولید می ‌کند.

در مقابل، رله SSR بدون قطعات مکانیکی و با بهره ‌گیری از نیمه‌هادی ‌هایی مانند ترانزیستور کار می‌ کند. این رله سرعت سوئیچینگ بسیار بالا، طول عمر طولانی و عملکردی بی ‌صدا دارد و برای کنترل دقیق در کاربردهای مختلف صنعتی گزینه‌ ای مناسب است.

به طور کلی، کنتاکتور برای مدارهایی با قدرت بالا و نیاز به جریان زیاد کاربرد دارد، در حالی که رله SSR بیشتر در مدارهای کم‌ توان و کنترل ‌های دقیق استفاده می ‌شود.

برای خرید رله SSR مطمئن و با کیفیت، برندهای معتبر Celduc فرانسه، Crouzet فرانسه و Crydom مکزیک که توسط فروشگاه اینترنتی راد الکتریک عرضه می ‌شوند، انتخابی مطمئن و اقتصادی به شمار می‌ آیند.